Astrologija » Zodijacki znaci

Zodijak predstavlja zamišljeni pojas na nebeskoj sferi, čija se širina prostire po 8° severno i južno od prividne putanje Sunca na nebu koju poznajemo pod imenom ekliptika. Ovaj pojas je dobio ime po grčkim rečima zodiakos i kyklos što u prevodu znači krug životinja .
U kosmološkom sistemu, sfera Zodijačkih znakova ( ili Nebo bez zvezda ) predstavlja granicu vidljive manifestacije Božanskog, manifestacije koja može da se percipira čulima. Prema Ibn Ezri, ova sfera obeležava početak gornjeg, trećeg sveta, gde je potrebno gledati zatvorenih očiju i dopustiti svom umu da se prepusti imaginaciji odnosno intuitivnom i da do znanja dolazi kroz slike i arhetipove.

Zodijak je podeljen na 12 jednakih delova, na 12 znakova od kojih svaki znak ima po 30°. Veoma često se Zodijački znaci mešaju sa Zodijačkim sazvežđima. Iako nose ista imena i ima ih isti broj, Zodijačka sazvežđa se razlikuju po tome što predstavljaju grupe zvezda duž ekliptičke ravni koje je moguće povezati zamišljenim linijama tako da obrazuju figure i likove. Takođe, sazvežđa su nejednake veličine, neka zauzimaju veći prostor, neka manji, i nemaju jasno definisane granice, za razliku od Zodijačkih znakova.

Krug zodijačkih znakova

Zodijački znaci su nepromenljivi i korespondiraju sa solarnim kalendarom, pa tako, ulazak Sunca na prvi stepen Ovna uvek označava početak proleća i nove astrološke godine. Ali prvi stepen znaka Ovna nije jednak prvom stepenu sazvežđa Ovna. Zbog precesije ekvinocija, zvezde, a samim tim i sazvežđa koja ih grupišu, pomeraju se za oko 1 stepen na svakih 72 godine, pa se danas gotovo čitav znak Ovna nalazi u sazvežđu Riba. Upravo zbog toga postoji ogromna razlika kada kažemo da je Sunce ušlo u znak Ovna i kada je Sunce ušlo u sazvežđe Ovna, jer to upućuje na dve različite sunčeve pozicije.

Kratak istorijat

Smatra se da simboličko metaforičko tumačenje planeta i zvezda potiče još iz vremena Akadijanaca, naroda koji je živeo na prostoru današnjeg južnog Iraka. Arheološki dokazi o takvim tumačenjima datiraju još iz daleke 2350.g pre naše ere, iz vremena vladavine Sargona od Akade. Ovaj Akadijanski kralj, uz pomoć svojih sveštenika, napravio je karte koje su predviđale solarne eklipse, a kasnije i izvestan astrološki priručnik. Prema rečima istoričara, da bi pre svega svojoj dinastiji, a potom i svojoj naciji doneo benefit i prosperitet, Sargon je okupio sve učenjake tog vremena i naložio im da kodiraju i standardizuju zodijačke interpretacije. Tako je kasnije nastala kolekcija predikcija i znamenja, u od preko 60 tableta sa 6500 do 7000 različitih znamenja, Anu-Ea-Enlil, koja objašnjava i opisuje uticaje neba na Zemlju.

Naslednici Akadijanaca, Vavilonci, nastavili su sa unapređivanjem astrologije u nauku koja ima čvrste i neraskidive veze sa prirodom. Oko 1750.g. pre naše ere, Vavilonci su napravili kalendar tako što su podelili godinu na lunarne mesece i u skladu sa tim kalendarom, pratili su i beležili pojavljivanje i nestajanje nebeskih konstelacija.
Ono što svakako može podsećati na današnji Zodijak, jeste egipatski Zodijak iz vremena od oko 1000.g. pre naše ere, koji je započinjao znakom Device, a završavao znakom Lava. U taj Zodijak, Egipćani su preslikali svoju mitologiju i mitološke priče. Ipak, istoričari im ne daju zasluge za izum Zodijaka.

Vavilonski kalendari, za koje se pretpostavlja da su izrađeni u periodu između 650. – 700.g. pre naše ere, delili su ekliptiku na 12 jednakih delova i svaki deo je bivao dodeljen jednom mesecu odnosno jednom znaku. Početak je bio označen ulaskom Sunca u sazvežđe Ovna. Pretpostavlja se da su u to vreme sideralni i tropski zodijak bili podudarni. Zbog precesije, vernalna tačka[2] u tadašnjem sideralnom Zodijaku, nije se nakon nekog vremena nalazila na istom mestu u vreme prolećne ravnodevice, no i pored toga, Ovan je zadržao svoje ime i simboliku prvog znaka.

Prve prepoznatljive konstelacije nalaze se u dokumentu iz Vavilona koji datira iz 419.g. pre naše ere. U tom dokumentu je navedeno 12 konstelacija, od kojih je 9 nosilo nazive koje imaju i danas, a 3 su nosile nazive prema zvezdama odnosno skupinama zvezda (Plejade, Praesaepe i Spika). Kasnije su ove tri konstelacije preimenovane u Bika, Raka i Devicu.

Iako se pretpostavlja da je Zodijak kakav danas poznajemo bio u potpunosti uobličen ranije, prvi pisani dokaz potiče iz 50.g. pre naše ere iz Egipta[3], poznat pod imenom Dendera Zodijak. Na tom reljefu, prikazana je kompletna mapa zvezda i planeta tog vremena, pa su mnogi naučnici tu godinu uzeli kao godinu kada je Zodijak zvanično nastao u formi današnjeg.


Podela Zodijaka

Zodijačke znake možemo podeliti na nekoliko načina:

prema polu
prema triplicitetu
prema kvadriplicitetu

Prema polu, Zodijački znaci se dele na muške i ženske tako što se naizmenično smenjuju jedan muški i jedan ženski znak, počevši od muškog Ovna, pa preko ženskog Bika, muškog znaka Blizanci, ženskog Raka i tako redom do ženskih Riba. Muški znaci predstavljaju aktivan, dnevni, muški princip, dok ženski znaci predstavljaju pasivni, noćni, ženski princip

Prema triplicitetu, Zodijačke znake zapravo grupišemo prema njihovoj elementarnoj prirodi:

vatreni (Ovan, Lav, Strelac)
vazdušni (Blizanci, Vaga, Vodolija)
vodeni (Rak, Škorpion, Ribe)
zemljani (Bik, Devica, Jarac)

Svaki od elemenata predstavlja kombinaciju dva kvaliteta, pa su tako vatreni znaci topli i suvi, vazdušni su topli i vlažni, vodeni su hladni i vlažni, a zemljani su hladni i suvi. Ovo kvalitativno razvrstavanje ima značajnu primenu u mnogim segmentima astrološke analize, posebno u određivanju strukture temperamenta u natalnoj astrologiji, kao i mundanoj astrologiji u prognoziranju vremena.

Prema kvadriplicitetu ili modalitetu, Zodijačke znake delimo na:

kardinalne (Ovan, Rak, Vaga, Jarac)
fiksne (Bik, Lav, Škorpion, Vodolija)
promenljive (Blizanci, Devica, Strelac, Ribe)

Modalitet znaka predstavlja način na koji neki znak funkcioniše. Tako se kardinalni znaci nazivaju još i kao pokretni znaci i oni obeležavaju četiri Zodijačke ukrsnice odnosno četiri tačke u kojima počinju godišnja doba (Ovan – proleće, Rak – leto, Vaga – jesen, Jarac – zima). Stari narodi su ih nazivali stubovima koji podupiru nebesa. U prirodnom Zodijaku, kardinalni znaci su smešteni na uglovima Zodijačkog kruga i označavaju četiri glavna pravca sveta.

Kao što sam ranije pomenuo, Zodijački znaci korespondiraju sa solarnim kalendarom, pa tako imaju povezanost sa godišnjim dobima i vremenskim prilikama u njima. Kardinalni znaci predstavljaju nagle, dramatične promene vremena koje su uslovljene promenama godišnjih doba. Fiksni znaci predstavljaju periode u kojima su vremenske prilike neke sezone najstabilnije, dok promenljivi znaci imaju karakteristike i kardinalnih i fiksnih i predstavljaju prelazne periode između dve sezone.

Postoje još mnoge podele Zodijačkih znakova na tihe i glasne, na divlje, nasilne, ljudske i životinjske, umetničke i tako dalje. Te podele neću ovde iznositi već će se one naći u opisima pojedinačnih znakova. Svi ti opisi odnosno pridevi veoma su važni u tumačenjima bilo koje astrološke karte jer, zahvaljujući njima, postižemo konkretizaciju široke astrološke simbolike.

I kad gledah životinje, gle,
točak jedan beše na zemlji uza svaku životinju prema četiri lica njihova.
Obličjem i napravom behu točkovi kao boje hrisolitove,
i sva četiri behu jednaka, i obličjem i napravom behu kao da je jedan točak u drugom.